- Czynników jest kilka. Pierwszy to przejrzystość wody, a także temperatura oraz ilość światła - wylicza Tomasz Kochanowski, jeden z opolskich nurków.
- W Egipcie można zejść na głębokość 60 metrów, a woda pozostaje ciepła, wokół jest jasno, no i bez problemu widać wszystko w promieniu dziesiątek metrów. Nasze akweny są bardziej wymagające. Już na niedużej głębokości, kiedy patrzymy pod siebie, widać tylko mroczną czeluść. Szybko też robi się zimno. Nie wspominając o tym, że niejednokrotnie widoczność nie przekracza kilku metrów - opowiada.
I nie chodzi o to, że w takiej mętnej wodzie może na nas czyhać coś, co zrobi nam krzywdę. Nurkowie wiedzą, na jakie stworzenia mogą się natknąć w danym akwenie.
- Mimo to poruszanie się przez wodę, z której nagle wyłania się pień drzewa czy inna przeszkoda, potrafi napędzić niezłego stracha. W przypadku osób ze słabszą orientacją w przestrzeni te negatywne doznania mogą być jeszcze bardziej intensywne - zauważa Tomasz.
Nurkować zaczął w 1997 roku, jeszcze na studiach. W ten sposób realizował dziecięce marzenie, które zakiełkowało podczas oglądania serialu animowanego "Mały delfin Um".
- Wtedy nie było jeszcze profesjonalnych szkół nurkowania. Szkolenie odbywało się w ramach Ligi Obrony Kraju. I trwało o wiele dłużej niż obecnie. Przez kilka miesięcy ćwiczyłem i pływałem pod okiem instruktora, zanim dostałem butlę do zanurkowania. To było na basenie w Kędzierzynie-Koźlu, bo w Opolu był akurat nieczynny. Miałem spore oczekiwania. I się nie zawiodłem - podkreśla Tomasz.
Zdaniem Tomasza najlepsze w nurkowaniu jest poczucie swobody. - Często słyszę pytania, po co schodzę pod wodę i co tam widać. To trochę tak, jakby pytać motocyklistę, dlaczego nie jeździ samochodem, skoro z obu środków lokomocji widoki są niemalże identyczne. Owszem, możliwość obserwowania świata skrytego pod powierzchnią wody jest niesamowita, ale to tylko część szerszego doznania - podkreśla.
- Pod wodą można się przemieszczać w każdym kierunku. Wystarczy kilka ruchów nogami, by zejść parę metrów głębiej, nie trzeba do tego żadnych drabin czy schodów. Jak chcę, to mogę znajdować się w pionie albo w poziomie. To daje poczucie nieważkości, jak wierzę, zbliżone do tego, jakiego można doświadczyć w kosmosie - uważa Tomasz.
Opinię potwierdza Iwo Lukasek. Nurkuje od sześciu lat, od kilku prowadzi też w Opolu Szkołę Nurkowania Proteus. W przeciwieństwie do Tomasza schodzenie pod wodę w skafandrze z butlą nie było jednak jego marzeniem. - Patent zdobyłem z przyczyn pragmatycznych. Byłem ratownikiem na kąpielisku Bolko i były mi potrzebne takie uprawnienia - przyznaje.
Szybko złapał jednak bakcyla i zaczął regularne podwodne eskapady. Na koncie ma zarówno pływanie po rafach Morza Czerwonego, jak i po zalanych sztolniach oraz podwodnych jaskiniach. Te ostatnie fascynują go najbardziej.
- Woda jest w nich krystalicznie czysta, za to mrok można sobie rozświetlić wyłącznie za pomocą latarki. Poza tym pływanie po grocie lub kopalnianym pomieszczeniu, którego wysokość wynosi ponad 30 metrów, to niesamowite doznanie. To trochę tak, jakby pływało się po wnętrzu katedry - opowiada.
Tak jak w przypadku skoków ze spadochronem, tak i w nurkowaniu kluczowy jest sprawny sprzęt. Dlatego jego przygotowanie i sprawdzenie przed wejściem do wody to prawdziwy rytuał. - Teraz jest on znacznie lepszy niż przed laty. Co nie znaczy, że jest bezawaryjny - przyznaje Iwo.
Najczęściej psuje się komputer, który pokazuje nurkowi m.in. poziom tlenu w butli, głębokość, na jakiej się znajduje, a także temperaturę wody. Drugim najbardziej awaryjnym urządzeniem jest latarka. - Dlatego ja zawsze mam ze sobą po dwa komputery i dwie latarki, tak na wszelki wypadek - mówi.
Latarki są istotne o tyle, że nie tylko rozświetlają ciemności na większych głębokościach, ale również służą komunikacji pomiędzy nurkami. Pod powierzchnią wody możliwości przekazywania sobie informacji są bądź co bądź ograniczone. Oprócz sygnałów świetlnych służą temu notesy oraz gesty. Przykładowo zaciśnięta pięść z kciukiem uniesionym do góry, która na powierzchni oznacza, że wszystko jest w porządku, pod powierzchnią wody równa się informacji, że nurek zamierza się wynurzyć.
- I tylko to. Nie musi to oznaczać, że coś dzieje się nie tak. Czym innym jest natomiast gest przywodzący na myśl podcinanie gardła. W ten sposób daje się znać, że w butli skończyło się powietrze. Dla innych to sygnał, że trzeba jak najszybciej podpłynąć i podać osobie w kłopotach zapasowy zbiornik z powietrzem - opowiada Iwo.
Przeciętne nurkowanie trwa od 40 do 60 minut. Zdarzają się jednak zejścia znacznie dłuższe, kilkugodzinne. W tym czasie może człowiekowi zaschnąć w gardle. Jeśli pływamy w akwenie z czystą wodą, to wystarczy wyjąć ustnik i jej łyknąć. Gorzej sytuacja wygląda wtedy, gdy nie możemy tego zrobić. Wtedy trzeba solidnie nawodnić organizm przed wejściem do wody. Konsekwencje są łatwe do przewidzenia.
- W tej sytuacji wyjścia są dwa i zależą od tego, jaki mamy strój. Jeśli pływamy w piance, to po prostu załatwiamy potrzebę w piankę. Natomiast w przypadku suchych skafandrów, które w pełni izolują ciało od wody, znajdują się w nich tzw. zawory ulgi, za pośrednictwem których możliwe jest oddanie moczu. Natomiast w przeszłości by temu zaradzić, zakładało się pieluchy albo pieluchomajtki - mówi Iwo.
Nurkowie nie kryją, że pod wodą potrafi być niebezpiecznie. W morzu fala może rzucić człowiekiem o skały. Na rafie można się poparzyć ukwiałem. W polskich akwenach można się natknąć na siatki zakładane przez kłusowników i żyłki urwane przez wędkarzy, w które można się zaplątać, a także różne śmieci i złom. Nurkując w jaskiniach, można się zgubić.
Ale największym zagrożeniem dla zdrowia i życia jest zbyt szybkie wynurzenie się na powierzchnię. - To kwestia fizyki. Już na głębokości trzech metrów ciśnienie jest o jedną trzecią wyższe niż na ziemi. To znaczy, że balon nadmuchany nad powierzchnią wody po umieszczeniu go na głębokości trzech metrów będzie o jedną trzecią mniejszy. A jeśli nadmuchamy go na tej głębokości, to na powierzchni będzie o jedną trzecią większy. Biorąc oddech z butli na tej głębokości i szybko się wynurzając, możemy sobie poważnie zaszkodzić, gdy płuca nie są aż tak plastyczne - ostrzega Tomasz.
- To trochę jak odkręcanie mocno wstrząśniętej butelki z wodą gazowaną. Jeśli zrobimy to szybko, reakcja będzie gwałtowna. Jeśli będziemy ją odkręcać powoli, stopniowo wypuszczając nagromadzony gaz, całość przebiegnie znacznie mniej gwałtownie. Wynurzając się więc, musimy dać czas gazom zawartym w płucach i we krwi, by miały gdzie ujść po zwiększeniu objętości - instruuje Iwo.
To oznacza, że o ile zanurzać można się z dowolną prędkością, tak wynurzanie powinno być powolne. Dość powiedzieć, że gdy Iwo nurkował na głębokość 112 metrów, to zejście zajęło mu osiem minut, zaś wynurzanie trwało już półtorej godziny.
Tylko przy freedivingu - nurkowaniu na bezdechu - nie trzeba się powolnym wynurzaniem zbytnio przejmować, ponieważ w płucach nie ma się wtedy takiej ilości powietrza, która mogłaby przy tym zaszkodzić.
- Trzeba jednak znać swoje możliwości. Ja wiem, że jestem w stanie wytrzymać bez zaczerpnięcia powietrza przez minutę. To oznacza, że mogę schodzić coraz niżej przez 30 sekund. Potem włącza mi się alarm w komputerze i wiem, że muszę zacząć się wynurzać - mówi Tomasz.
Przyznaje, że we freedivingu jest coś z rzucania wyzwania śmierci. - Zawsze gdy nurkuję w ten sposób, mam świadomość, że coś może pójść nie tak, że może się to skończyć źle. Ale jest w tym coś z przesuwania granic, sprawdzania własnych możliwości, o niesamowitej adrenalinie nie wspominając - tłumaczy.
Freediving można zaliczyć do nurkowania ekstremalnego. Także dlatego, że to dyscyplina sportu, którą uprawia się samemu. Lżejszą kategorią nurkowania są tzw. techniczne zejścia pod wodę, tj. nurkowanie w celu wykonania konkretnego zadania (na przykład pływania pod lodem), przy wykorzystaniu nietypowych mieszanek powietrza oraz specjalistycznego sprzętu. Ostatnią kategorią nurkowań są natomiast "niedzielne spacery".
- Czyli zejścia pod wodę przy dobrej pogodzie, po to, by się zrelaksować i niespiesznie podziwiać podwodne widoki - mówi Tomasz.
- To najbardziej powszechna forma nurkowania, bo najłatwiejsza. W sam raz dla flegmatyków. I nic w tym złego - podkreśla Iwo.
Choć na terenie Dolnego Śląska, Śląska i Małopolski nie brakuje ciekawych akwenów, to i Opolszczyzna jest wśród amatorów nurkowania dosyć popularna. ? Bardzo fajnym akwenem jest Nadziejów, znajdujący się tuż przy granicy z Czechami. Jest tam niesamowita pionowa ściana, urwisko z mroczną tonią - chwali Iwo.
Ale i akweny w samym Opolu przyciągają nurków spoza regionu. Który z nich jest najlepszy? Tu zdania są podzielone. Iwo najbardziej lubi nurkować na kąpielisku Bolko. - Jest tam co oglądać. Pod wodą jest koparka, w której zmieścić mogą się nawet trzy osoby. Ale największe wrażenie robi podwodny las, w którym można pływać pomiędzy pniami drzew, jak i przeciskać się pomiędzy ich konarami - opowiada.
Tomasz jest natomiast fanem wyrobiska Piast. - Woda jest bardzo przejrzysta, a podwodna przyroda niezwykle bogata. No i w Piaście szybko przybywa wody. Gdy zaczynałem swoją przygodę z nurkowaniem, najgłębszy punkt wyrobiska znajdował się 11 metrów pod wodą. Teraz jest on 15 metrów pod jej powierzchnią - zauważa.
Co do jednego w kwestii akwenów Iwo i Tomasz są jednak zgodni. - Przed laty Silesia czy Osowiec były świetnymi miejscami do nurkowania. Teraz nie nadają się do niczego, bo woda jest zamulona niemalże przez cały rok. To cena za ich popularność wśród szukających ochłody w kąpieli - stwierdzają.
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze