Katarzyna Czochara - od nauczycielki do liderki PiS. Skąd taka kariera?

Wybory do Parlamentu Europejskiego w 2014 roku. Katarzyna Czochara, nikomu szerzej nieznana działaczka PiS z okolic Prudnika, mając ostatnią pozycję na liście kandydatów PiS z okręgu obejmującego województwa opolskie i dolnośląskie, zdobyła blisko 3300 głosów. To dało jej szóste miejsce wśród opolskich kandydatów do Brukseli.

Lepsze wyniki uzyskali tylko politycy już o wyrobionej marce: Danuta Jazłowiecka (PO), Sławomir Kłosowski (PiS), Stanisław Rakoczy (PSL) oraz Piotr Woźniak i Apolonia Klepacz (SLD). O około 200 głosów mniej od Czochary zdobył znacznie bardziej rozpoznawalny Patryk Jaki, ówczesny rzecznik Solidarnej Polski, który uznał swój wynik za sukces stwierdzając, że jego marka się obroniła.

Czochara tłumaczyła, że jej zaskakująco dobry wynik to owoc tradycyjnej kampanii, polegającej na osobistych rozmowach z ludźmi. - Odbywałam je, rozdając swoje ulotki. Robiłam to zarówno na Opolszczyźnie, dzięki wsparciu naszych partyjnych struktur, jak i na Dolnym Śląsku, gdzie mam rodzinę - przyznawała.

Czochara języka niemieckiego nauczyła się pracując w Niemczech. - W latach młodości podejmowałam się tam prac sezonowych, zbierałam truskawki oraz pracowałam w restauracji. Języka nauczyłam się na miejscu. Jestem osobą kontaktową, lubię rozmawiać z ludźmi, więc nie było z tym większych problemów - wspomina.

Choć prezes PiS i jego zaplecze często sygnalizują swoją niechęć do Niemiec, to Katarzyna Czochara po Eurowyboch z 2014 podkreślała, że możemy się wiele od nich nauczyć. - Mam tu na myśli obywatelskość i poszanowanie wspólnego dobra. Przykładem sytuacja, która była dla mnie sporym zaskoczeniem, gdy w 1996 roku pojechałam do Niemiec. Musiałam skorzystać z budki telefonicznej. W środku była książka telefoniczna. I była cała, bez porwanych, popisanych i przypalonych kartek. W Polsce rzecz niespotykana - opowiadała.

Od tego czasu nie zmieniła zdania. - Chodzi mi tu przede wszystkim o patriotyzm gospodarczy. Niemcy znacznie chętniej sięgają po produkty powstające w ich kraju. To coś, co mi się u nich szczególnie podoba i co warto byłoby przeszczepić także na nasz grunt - przekonuje.

- To, że będąc radną wojewódzką miałam liczne tarcia z wicemarszałkiem Romanem Kolkiem z Mniejszości Niemieckiej nie oznacza, że jestem do niej uprzedzona. Spieraliśmy się, ponieważ uznałam, że źle wywiązuje się ze swoich obowiązków. Nadal uważam zresztą, że to on ponosi odpowiedzialność za to, że nie udało się utrzymać działalności prewentorium Aleksandrówka w Jarnołtówku. Gdyby podobnie zachowywał się inny człowiek, to też bym go punktowała - przekonuje Czochara.

- Poza tym gdybym była niechętna Niemcom, to nie byłabym wiceprzewodniczącą Polsko-Niemieckiej Grupy Parlamentarnej. Dla mnie piastowanie tego stanowiska to duże wyróżnienie - podkreśla.

Katarzyna Czochara przyznaje, że zawsze chciała pracować z młodzieżą. Dlatego postanowiła studiować filologię germańską na Uniwersytecie Wrocławskim. Została nauczycielką. Od 1 września 2007 roku pracowała w Publicznym Gimnazjum nr 1 w Prudniku im. kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Ludmiła Lisowska, dyrektorka szkoła, podkreśla, że tamtejsza młodzież bardzo sobie chwaliła zajęcia z panią Czocharą. Zwraca uwagę na jej społeczne zaangażowanie, m.in. w organizację i koordynację licznych projektów międzynarodowych z wykorzystaniem środków unijnych, a także w działalność stowarzyszenia szkół kardynała Wyszyńskiego. Dyrektor Lisowska zauważa, że w pracy Katarzyny Czochary nie dostrzegała akcentów politycznych, choć germanistka prudnickiego gimnazjum do partii zapisała się rok przed tym, jak zaczęła tam pracę.

Dyrektorka prudnickiej "jedynki" o Katarzynie Czocharze wyraża się w samych superlatywach, choć należy ona do opcji, która chce gimnazja likwidować. Resort oświaty kierowany przez minister Annę Zalewską uparcie dąży bowiem do tego, by powrócić do systemu ośmioletnich podstawówek, czteroletnich liceów oraz pięcioletnich techników. Plan ten budzi silny sprzeciw w środowisku pedagogicznym i wśród samorządowców. Gdy pytamy, czy pracownicy prudnickiego gimnazjum starali się apelować do "swojej" posłanki PiS, Ludmiła Lisowska odpiera, że Katarzyna Czochara zapewniła ich, że wskutek reformy MEN żaden nauczyciel nie straci pracy.

Podobne pytanie zadaliśmy posłance Czocharze. - Chwalę sobie pracę z młodzieżą gimnazjalną, co nie zmienia faktu, że reforma oświaty jest konieczna - mówi.

- Młodzież w wieku 12-13 lat, a w takim wieku rozpoczyna się naukę w gimnazjum, wchodzi w burzliwy okres dojrzewania, a zmiana środowiska spowodowania koniecznością uczęszczania do nowej placówki tylko wzmaga jego negatywne skutki. Poza tym obecny system wytworzył zjawisko korepetycji, ponieważ krótki okres nauki w liceum nie jest w stanie przygotować młodych ludzi do egzaminu maturalnego. Gimnazja to tylko część problemu, który staramy się naprawić - argumentuje.

Eurowybory z 2014 roku nie były pierwszym wyborczym startem Czochary. W 2011 startowała z 13. miejsca listy PiS do Sejmu, zdobywając blisko 1300 głosów. Wynik dosyć przeciętny. Dlaczego więc Kłosowski wystawił ją w wyborach do Brukseli?

- Zrobił to głównie dlatego, że na liście potrzeba było osoby, która zna język obcy. Jako nauczycielka języka niemieckiego spełniała to kryterium. Osiągnęła zaskakująco dobry wynik, więc Sławek uznał, że warto spróbować to zdyskontować piekąc dwie pieczenie na jednym ogniu: podporządkowując sobie prudnickie struktury partii oraz rugując czołowego działacza tamtejszej prawicy: Jerzego Czerwińskiego - mówi nam polityk opolskiego PiS.

W czerwcu 2014 roku, krótko po Eurowyborach, skończyły się kadencje władz lokalnych PiS. Aby partia skupiła się na reszcie maratonu wyborczego - jesiennych wyborach samorządowych, wyborach prezydenta RP późną wiosną 2015 r. i wyborach parlamentarnych jesienią 2015 r. - a nie na lokalnych walkach o władzę, Jarosław Kaczyński wyznaczył dotychczasowych liderów na pełnomocników regionalnych i odroczył wybory w lokalnych strukturach PiS na czas nieokreślony.

Kłosowski szybko postanowił skorzystać z nowych możliwości i mianował Czocharę na pełnomocnika prudnickiego PiS. Postanowił to ogłosić na konferencji prasowej w Prudniku, na którą zaproszono też lokalne media.

Nie był to dobry ruch. Część działaczy PiS w Prudniku zarzuciła mu przywiezie lidera w teczce. Kłosowski najpierw próbował tonować nastrój. Ale gdy pytania członków partii oraz dziennikarzy zaczęły być coraz trudniejsze, stracił cierpliwość. Najpierw powiedział, że do pewnych kwestii nie będzie się odnosił. Bo nie. A krótko potem zarządził koniec konferencji, wyprosił dziennikarzy i wyszedł z sali.

- Nie ma co ukrywać, że sytuacja w powiecie prudnickim nie jest łatwa, ludzie są podzieleni - mówił Kłosowski w rozmowie z "Wyborczą". - Gdybym każdego miał pytać o zdanie, kto powinien być pełnomocnikiem, to wybór trwałby bardzo długo. Nie mogłem sobie na to pozwolić. Argument, że przywiozłem nowego pełnomocnika w teczce, jest w związku z tym chybiony, a sam fakt, że działacze tamtejszego PiS podnoszą publicznie takie argumenty, tylko utwierdza mnie w przekonaniu, iż podjąłem słuszną decyzję - komentował.

Nominacja Czochary na lidera prudnickich struktur dała Kłosowskiemu możliwość ulokowania jej na pierwszym miejscu listy PiS w wyborach do sejmiku. W ten sposób Jerzy Czerwiński, który był radnym przez dwie kadencje, musiał się zadowolić "dwójką".

- Czerwiński swoimi merytorycznymi wypowiedziami i celną krytyką niejednokrotnie burzył spokój rządzącej koalicji. Zdecydowanie wybijał się ponad poziom Kłosowskiego, a on takich osób nienawidzi. Niby dał mu dobrą pozycję na liście, ale specyfika okręgu obejmującego powiaty prudnicki, głubczycki i krapkowicki jest taka, że skazywał Czerwińskiego na brak mandatu - komentuje polityk PiS.

Po długim oczekiwaniu na wyniki wyborów samorządowych okazało się, że plan Kłosowskiego się powiódł. Katarzyna Czochara znalazła się w gronie pięciorga radnych PiS, którzy dostali się wtedy do sejmiku. Zdobyła ponad 2,7 tys. głosów. Czerwiński zdobył ich o blisko 500 mniej i do sejmiku się nie dostał.

W sejmiku oprócz walki o Aleksandrówkę Czochara starała się na wszelkie sposoby wytykać nieprawidłowości w działaniach koalicji PO-PSL-MN. Zdaniem ludzi sympatyzujących z Kłosowskim - bardzo celnie. Ci, którzy są w opozycji wobec wieloletniego lidera PiS mówią z kolei, że Czochara na siłę próbowała podrobić styl Czerwińskiego. - Z miernym skutkiem. To nie ta klasa. Czym innym jest konstruktywna krytyka, a czym innym czepianie się byle się czepić - uważają.

Gdy Czochara znalazła się na liście PiS do Sejmu, trudno było mówić o zaskoczeniu. Szóste miejsce nadal wydawało się odległe, ale dawało większe szanse na awans do parlamentu, niż 13. pozycja sprzed czterech lat. Poza tym za sprawą sporej aktywności Czochara stała się osobą rozpoznawalną w regionie. Jej plakaty wyborcze pojawiły się nie tylko w jej rodzinnych okolicach, a więc w powiecie prudnickim oraz sąsiednich częściach województwa, ale także w samym Opolu.

Mimo to Czochara pierwotnie do Sejmu się nie dostała. Zdobywając blisko 3,9 tys. głosów uzyskała piąty wynik wśród opolskim kandydatów PiS, podczas gdy prawica wywalczyła cztery mandaty (co i tak było historycznym sukcesem). Ironią losu było też to, że Jerzy Czerwiński, skreślony rok wcześniej przez Kłosowskiego, wywalczył mandat senatora w okręgu obejmującym zachodnie powiaty województwa.

Politycy prawicy przyznawali w nieoficjalnych rozmowach, że Czochara porażką była zdruzgotana. Ale szybko przyszło jej otrzeć łzy. Sławomir Kłosowski przejął bowiem mandat europosła po Dawidzie Jackiewiczu, który stanął na czele nieistniejącego już ministerstwa skarbu. W ten sposób otworzył Czocharze drogę do gmachu przy ul. Wiejskiej w Warszawie.

W niecały rok potem Czocharę spotkał kolejny awans. Jarosław Kaczyński przed tygodniem powołał ją na pełnomocnika wojewódzkich struktur PiS w regionie w miejsce Sławomira Kłosowskiego.

Wcześniej spekulowano, że Czocharze, uchodzącej za stronnika europosła PiS, rękawicę rzuci jeden z polityków tej partii kojarzonych z wiceministrem sprawiedliwości Patrykiem Jakim (on sam nie może ubiegać się o przywództwo, bo nie jest w PiS). Typowano do tego przede wszystkim posła Antoniego Dudę, prywatnie stryja prezydenta Andrzeja Dudy.

- Myślę, że Kaczyński zrobił to, by spróbować zachować pewną równowagę w regionie. Patrykowi udało się obsadzić swoimi ludźmi znacznie więcej stołków, to on bryluje też w krajowych mediach. Statut naszej partii uniemożliwia Kłosowskiemu start, bo jest europosłem, więc Kaczyński wskazał osobę, która może być przeciwwagą dla Jakiego. A że z naszych posłów już tylko Czochara trzyma z Kłosowskim, bo to on przecież zrobił z niej polityka, to tylko taki wybór pozostał prezesowi - komentuje polityk prawicy.

Wybory nowego przewodniczącego opolskiego PiS za dwa tygodnie. I choć wygrana Czochary wydaje się przesądzona, to nie jest powiedziana, że łatwo będzie jej rządzić partią.

Oprócz Czochary w zarządzie regionalnym z automatu powinni się też znaleźć pozostali parlamentarzyści prawicy, w tym ci, co z Kłosowskim nie trzymają. Ciekawa będzie też sytuacja z klubem radnych PiS w sejmiku. Tych nadal jest tam bowiem pięciu, ale w klubie nie ma jedności, a większość w nim mają ludzie będący w opozycji do wieloletniego lidera PiS.

- Jeśli Czochara będzie chciała coś zmienić, to może się to skończyć rozpadem klubu. To byłby fatalny start na nowym stanowisku - ocenia działacz partii Kaczyńskiego.

Część ludzi PiS z nominacją Czochary wiąże pewne nadzieje. Liczą na nowe otwarcie. Stronnicy Kłosowskiego oczekują, że zrobi porządek z buntownikami. Ci z drugiej strony barykady też spodziewają takiego scenariusza.

- Myślę, że nasza koleżanka będzie chciała na siłę pokazać, że to ona tu rządzi. Ludzie mający potencjał, by wybić się ponad przeciętność, będą wycinani. Będzie robić tak, jak robił Kłosowski, bo w istocie będzie jego marionetką - słyszymy.

- Jeśli ktoś w taki sposób postrzega wierność partii, to być może jestem marionetką - odpiera Czochara. - Sama potrafię o sobie decydować i nie dam sobą sterować - podkreśla.