- Jednym z moich ulubionych zdjęć jest fotografia, która wyszła spod ręki świetnego fotografa Stanisława Bobera (1908-1980), opolanina, który trafił tu ze Stanisławowa, na fali przesiedleń - mówi Sławoj Dubiel.
- To zdjęcie wagonu przesiedleńczego, wykonane na bocznicy kolejowej w Katowicach, w drodze do Opola. To historia w pigułce. Jest na nim najprawdopodobniej rodzina Stanisława Bobera, która pozuje do fotografii. Na wagonie z jednej strony widać napis CCCP oraz sierp i młot, z drugiej namalowano orła w koronie. Widać też napis: "Rodaków wita Stanisławów" - mówi.
- Osoby na zdjęciu są w różnym wieku. Przed nimi, na bocznicy leży kupa gnoju, wyrzucona prawdopodobnie z wagonu. Przesiedlenie w pigułce. Bober zarejestrował coś absolutnie ulotnego i absolutnie ważnego dla historii Opola - podkreśla Dubiel.
Kolejną fotografię wykonał znakomity artysta Tadeusz Rolke.
- To zupełnie niesamowite zdjęcie. Widać na nim tłum ludzi letnią porą, na Rynku, na którym akurat zatrzymał się - na nieistniejącym już od lat przystanku - miejski autobus. Wsiada do niego nie kto inny jak Jonasz Kofta, postać kultowa. Rolke uchwycił niesamowity moment: jest festiwal, miasto nim żyje, artyści chodzą po ulicach, mieszają się z tłumem. No i ten autobus na Rynku... - mówi Sławoj Dubiel.
- Uważam to zdjęcie, jedno z całego cyklu zrobionego w tym samym dniu, za zupełnie fantastyczne. To był drugi albo trzeci opolski festiwal - zastanawia się.
W szerszej perspektywie rynek prezentował się wtedy następująco:
Barki na Młynówce, lata sześćdziesiąte ubiegłego wieku - to zdjęcie wykonał Adam Śmietański (1919-1992), artysta fotografik, reportażysta, właściciel słynnego na całą Opolszczyznę zakładu fotograficznego "Wrzos", który utrwalał na kliszach ślady zniszczeń wojennych i poszczególne etapy odbudowy miasta.
- Barki na wodzie w Opolu były kiedyś częstym widokiem, tłumy mieszkańców obserwowały je z brzegu. Cumowały na przykład na wysokości katedry... - mówi Sławoj Dubiel. - Ten widok z pejzażu miasta zniknął bezpowrotnie. Na całe szczęście zostały fotografie, na których uchwycono życie, klimat, chwilę - Opole, którego już w zasadzie nie ma.
- Wielki opolski fotograf Max Glauer dokumentował Opole; bardzo lubię te jego fotografie, na których uwiecznił opolanki w śląskich strojach ludowych, a więc wtedy strojach odświętnych - mówi Sławoj Dubiel.
- Dziś nikt się tak już nie ubiera, chyba że na ludowy festyn. Fotografował te kobiety na Placu Sebastiana, przed kościołem. To widok Opola, jakie już nie wróci, a o jakim możemy pamiętać poprzez te fotografie - podkreśla.
Jeden z takich widoków poniżej:
Ważne dla historii Opola i przemian, jakim podlegało, są niewątpliwie także fotografie autorstwa Sławoja Dubiela, który swego czasu zdobył stosowne zezwolenia i wszedł na teren likwidowanej Cementowni Groszowice, było to w latach 1998-2002.
- Przez ponad 160 lat była ona miejscem pracy i utrzymania kilku pokoleń. Charakterystyczne kominy i olbrzymie rury - piece do wypalania cementu wpisane były w krajobraz Groszowic. Przejeżdżając drogą wzdłuż kręcących się rur czuło się charakterystyczne ciepło, a najbliższa okolica obsypana była cementowym pyłem jak ciasto pudrem. Życie zakładu wyznaczały kolejne zmiany i wagony cementu - opowiada Dubiel.
- Wydawało się że nic tego nie zmieni, a jednak któregoś dnia kominy przestały dymić, a piece zatrzymały się na zawsze. Przez siatkę ogrodzenia miejsce wydało mi się na tyle interesujące, że postanowiłem dokumentować nie tylko proces likwidacji zakładu, ale i niezwykłe miejsce. Niezwykłe poprzez swoją prostotę i ciszę - wspomina fotograf.
- Pomiędzy moimi fotograficznymi odwiedzinami cementownia pełna budynków, hal, urządzeń powoli znikała, z krajobrazu zniknęły kominy. Pozostał jedynie charakterystyczny biały pył na okolicznych budynkach. No i fotografie - stwierdza Sławoj Dubiel.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze