Życie wraca do normy
Odbudowa i uruchomienie przemysłu miały ogromne znaczenie ze względu na miejsca pracy, ale nowi mieszkańcy łaknęli także wartości duchowych i kulturalnych. Ważną funkcję w integracji przyjezdnych z Kresów i innych części kraju oraz miejscowych spełniał Kościół. 15 sierpnia 1945 roku ustanowiono stolicę administracji apostolskiej Śląska Opolskiego, a kościół św. Krzyża podniesiono do rangi prokatedry. Pierwszym administratorem został ks. infułat Bolesław Kominek, późniejszy arcybiskup i kardynał. W lipcu 1945 roku powrócił z Prószkowa obraz Matki Boskiej Opolskiej.
Duże znaczenie integrujące miał także sport. Co ciekawe, założony w kwietniu 1945 roku klub sportowy ZZK (Związek Zawodowy Kolejarzy) był jedną z pierwszych instytucji w Opolu. 1 maja odbył się pierwszy mecz z Armią Czerwoną. W 1945 powstały kolejne kluby: lwowska ZNTK Leopolia, wojskowa Trójka, milicyjna Gwardia, Lwowianka, a szczególnie Odra. Uprawiano piłkę nożną i ręczną, tenisa, lekkoatletykę, szachy, boks, zapasy. Już 8 lipca odbyła się pierwsza impreza rekreacyjna - Propagandowy Bieg Uliczny na 2 km z metą na rynku.
Dużym wydarzeniem była także pierwsza powojenna sztuka teatralna, która miała premierę 7 października 1945 roku w odremontowanym nieco gmachu przedwojennego hotelu Forum (w pobliżu dzisiejszej filharmonii przy ul. Krakowskiej). Wystawiono "Zemstę", a niedługo później opolanie mogli oglądać także "Moralność pani Dulskiej". Tym samym ruszyła działalność pierwszego teatru imienia Juliusza Słowackiego. Już w 1946 roku otwarto szkołę muzyczną i muzeum miejskie przy ul. św. Wojciecha, zaczęto wydawać także pierwszą gazetę, tygodnik "Nowiny Opolskie", który miał swoją siedzibę na rynku, a potem przy ul. Damrota. Od kwietnia 1945 roku zaczęto zmieniać także nazwy ulic. Proces był długotrwały i całymi latami stare nazwy mieszały się z nowymi. W wielu przypadkach zresztą tłumaczono historyczne, przedwojenne nazwy, które funkcjonują do dziś (np. Zamkowa, Szpitalna, Wrocławska, Prószkowska), często stosowano zmiany zgodnie z kluczem znaczeniowym (przedwojenna dzielnica niemieckich generałów zmieniła się w dzielnicę górską, niemieckich literatów zamieniono na polskich, a dzielnica kwiatów już przed wojną nosiła takie nazwy jak dziś). Często wybierano także patronów lokalnych i polskich bohaterów (Koraszewskiego, Kośnego, Damrota, Strzelców Bytomskich, Powstańców Śląskich, Kościuszki, Kołłątaja).