Większe Opole. Jakie błędy komunikacyjne doprowadziły do konfliktu

To najczęściej powtarzany zarzut pod adresem władz Opola. O tym, że Arkadiusz Wiśniewski ze swoim zapleczem chciałby poszerzyć granice stolicy województwa o kilkanaście sąsiednich sołectw ludzie dowiedzieli się bowiem z wywiadu, jakiego prezydent udzielił "Nowej Trybunie Opolskiej".

Przez to mieszkańcy sąsiednich gmin poczuli, że próbuje się coś załatwić za ich plecami. A to prowadzi nas do kolejnego błędu.

Czyli do braku uprzedniej konsultacji inicjatywy z Aglomeracją Opolską. W jej składzie jest bowiem pięć gmin - Dąbrowa, Dobrzeń Wielki, Komprachcice, Prószków i Turawa - których część terenów chciałoby przejąć Opole.

Fakt, że wójtowie i burmistrze o pomyśle powiększenia miasta dowiedzieli się z gazety, a nie w bezpośredniej rozmowie z prezydentem sprawił, że ludzie ci przestali się czuć partnerami dla władz Opola. Zamiast tego pojawiła się nieufność, która zaowocowała zawirowaniami we władzach AO oraz wzajemną nieufnością.

Sytuacja może wyglądałaby lepiej, gdyby Opole przedstawiło jakieś analizy konsekwencji poszerzenia granic stolicy województwa. I nie chodzi tu o takie dane, jak powierzchnia, jaką miasto miałoby zajmować po powiększeniu czy fluktuacja liczby ludności.

Chodzi o wskazanie o ile wzrosną koszty utrzymania straży miejskiej, dróg, oświetlenia ulic, utrzymania szkół i przedszkoli, o ile więcej trzeba będzie dokładać do komunikacji miejskiej. Nie pokazano również mieszkańcom jak zmienią się opłaty.

Wydawałoby się, że ratusz powinien takimi danymi dysponować jeszcze przed prezentacją pomysłu i opublikować je przy okazji jego ogłoszenia. Tego jednak zabrakło, co zrodziło podejrzenie, że żadnych analiz nie ma, a cały pomysł napisano "na kolanie".

Z jednej strony miasto stawia na obywatelskość mieszkańców, rozwijając budżet obywatelski i czy ideę rad dzielnic. Z drugiej widać, że nie ma woli pytać opolan o kwestię tak zasadniczą, jak poszerzenie granic.

Ratusz zdaje się bowiem wychodzić z założenia, że w sprawach kluczowych nie ma co ludzi pytać o zdanie, bo w urzędzie i tak wiedzą lepiej co dla opolan dobre. Albo zakładają, że każdy, kto mieszka w Opolu, z automatu popiera tę inicjatywę. W obu przypadkach to podejście błędnej.

Jedno trzeba Arkadiuszowi Wiśniewskiemu oddać - prezydent nie ucieka od dyskusji z oponentami przez Facebooka. Z drugiej strony śledząc te dyskusje niejednokrotnie można odnieść wrażenie, że lepiej byłoby, aby przy okazji prezydent trzymał emocje na wodzy.

Przykład? Po tym, jak na jego koncie umieszczono informację o tym, że firma Remak przenosi swoją siedzibę z Opola do Warszawy, prezydent wyraził ubolewanie, a potem napisał, że właśnie dlatego należy walczyć o poszerzenie granic stolicy regionu. "Skończyć godzić się na utrzymywanie status quo, a tak naprawdę drobnych interesików paru cwaniaków" - napisał.

Po kilku godzinach słowo "cwaniaków" zmienił na "gości", ale sprawa i tak wywołała spore oburzenie. Bo zinterpretowano ją jako atak na wszystkich tych, którzy są przeciwnikami poszerzenia granic stolicy regionu. I tylko utwierdził sąsiadów w przekonaniu, że w istocie nie chce z nimi dyskutować.

W działaniu władz Opola odnośnie powiększenia miasta pojawia się analogia z tym, jak załatwiono sprawę z wyborem tego gdzie wybudować nową przeprawę przez Odrę.

Bardzo wiele środków zaangażowano bowiem w promowanie trasy średnicowej, a więc rozwiązania preferowanego przez ratusz. Przykładem prezentacja wizualizacji tego, jak przeprawa miałaby wyglądać przy jednoczesnym braku wskazania jak most mógłby wyglądać w ciągu obwodnicy południowej. Niewiele uwagi poświęcono też na dialog z przeciwnikami ttrasy średnicowej i wypracowanie kompromisowego wariantu.

Dopiero potem zadano ludziom pytanie o to, czego chcą. Skutek był taki, że w późniejszych konsultacjach władze miasta uzyskały pewien mandat społeczny do realizacji trasy średnicowej i można tylko zastanawiać się co by było, gdyby ich wynik był inny. A ludzie na pewno sobie takie podejście zapamiętali.

Mieszkańcy okolicznych miejscowości szybko skonsolidowali się w sprawie obrony ich obecnego kształtu. Odbywały się w nich manifestacje, były też blokady dróg w Czarnowąsach na trasie nr 454 oraz na obwodnicy Opola na wysokości ronda przy Makro.

W żadnym z tych przypadków przedstawiciele władz Opola nie wyszli do ludzi, by przekonywać ich do swoich racji. Spotkania na pewno byłyby pełne emocji, jednakże nikt nie mógłby przynajmniej stawiać ratuszowi zarzutów, że uchyla się od dyskusji z ludźmi, którzy wedle zamierzeń władz Opola mieliby wkrótce być częścią miasta.

Ludzie dostają bowiem sygnał, że się ich ignoruje, a po ewentualnym powiększeniu miasta może się to skończyć brakiem integracji. Inna sprawa, że do tej pory nikt nie zaczął ich też przekonywać do przyłączenia do Opola.

Wyjątkiem było spotkanie w Chmielowicach z połowy grudnia poprzedniego roku. To był jedyny przypadek, kiedy władze Opole pofatygowały się do sąsiadów - na ich zaproszenie.

Na spotkaniu pojawiła się deklaracja, że jeśli mieszkańcy Chmielowic i Żerkowic w gminie Komprachcice w konsultacjach wyrażą, że nie chcą być częścią Opola, to prezydent uszanuje ich wolę. Ale potem się z deklaracji wycofał, ponieważ wójt Komprachcic Leonard Pietruszka był wśród tych, którzy poparli zmiany w statucie Aglomeracji Opolskiej, na mocy których prezydent Opola nie jest z automatu liderem AO.

Prezydent tłumaczy, że deklarację składał wójtowi, który wbił mu nóż w plecy, więc nie czuje się zobligowany do jej spełnienia. Wójt uważa natomiast, że to była obietnica nie dla niego, a dla mieszkańców jego gminy.

Podobny błąd popełnili zresztą w czwartek włodarze sąsiednich gmin. Ratusz zaprosił ich do Centrum Wystawienniczo-Kongresowego na debatę w sprawie powiększenia miasta. Burmistrz Prószkowa oraz wójtowie Dąbrowy, Dobrzenia Wielkiego, Komprachcic i Turawy postanowili inicjatywę zignorować. Przekonywali, że nadal nie ma twardych danych i wyliczeń na temat skutków powiększenia Opola, że eksperci zaproszeni przez miasto będą stronniczy i że cała ta inicjatywa jest fasadowa.

To zaś dało prezydentowi Wiśniewskiemu pretekst do zgromienia sąsiadów za nieobecność - pojawił się zarzut o tchórzostwo i odrzucenie wyciągniętej na pojednanie ręki. I choć trudno odmówić częściowej słuszności w przewidywaniach władz sąsiednich gmin, to jednak nie zaszkodziłoby, gdyby na debacie się pojawili. Byłaby to okazja do konfrontacji.

Jak błędy komunikacyjne, które doprowadziły do eskalacji wokół pomysłu powiększenia Opola, komentują specjaliści? O tym czytaj w piątkowym papierowym wydaniu "Gazety Wyborczej" oraz w sobotę na stronie opole.wyborcza.pl